Ja, het moest er eens van komen, ik ben een man van middelbare leeftijd dus James Bond zit in mijn genen gebeiteld. Ik kan er niet omheen. Ik kan niet alles verteren van wat er op het scherm komt van zijn films, maar ik hou enorm van de metafoor die hij is.
James Bond films zijn uiteraard gewone blauwdrukken van de Hero's Journey. Daar hoef ik niks over te schrijven. Maar wat wel zinvol is om vast te pakken zijn de 'slechteriken'.
Heerlijke personages die van verwaarloosbare figurant tot onoverkomelijke superschurk reiken.
Ik gooi, om mijn verhaal helder te krijgen, het perspectief van de films even om. Wat als we de films van James Bond beschouwen als een reis naar zijn eigen innerlijk, naar de kern van wie hij is? Die nucleaire bom die binnen 24 uur gaat ontploffen is eigenlijk de kwaadheid die hij jarenlang opbouwde omdat hij geen erkenning kreeg van zijn vader, dat dodelijke virus is de machteloosheid die hij voelt omdat hij altijd korte sponsen broeken moest dragen van zijn moeder (tot hij 14 jaar was!).
Ik weet het, ik rek het concept wat op, maar ik ben in een gekke bui vandaag.
Deze lange bocht als ingang en perspectiefverschuiving is nodig om naar het eigenlijke onderwerp van deze blog te leiden: Gatekeepers.
Gatekeepers onder de loep
Gatekeepers staan net aan de rand van ons bewustzijn, je moet heel alert zijn om ze op te merken. Wanneer we innerlijk werk willen doen, zijn zij de stemmen en energieën in onszelf die ons doen besluiten om om te keren, iets anders te gaan doen, ons te verdoven, uit angst te bevriezen, te vechten, te vluchten, enz...
De analogie met James Bond is hier uiteraard erg voor de hand liggend. Ze komen er bij de vleet voor, ze zijn meestal een pak minder subtiel dan onze eigen innerlijke Gatekeepers maar de analogie is te lollig om ze niet te gebruiken. James kan geen deur openen, een Martini bestellen, of hotelkamer binnenwandelen of ze staan klaar om hem af te leiden van zijn pad. Sommigen met geweld, sommigen met praatjes en sommigen met een iets zachtere fysieke benadering. Anything that works...
Wat duidelijk mag zijn is dus dat de Gatekeeper veel gezichten heeft... Ik haal er een aantal aan die ik uit het fantastische boek van Judith Hendin haal (The Self behind the symptom):
Practical Gatekeepers
Deze Gatekeepers hebben een erg heldere en rechtlijnige aanpak om James van het pad te leiden. Ze zeggen dingen als:
'Nee, dit wil je echt niet doen'
'James, je wil het eigenlijk echt niet weten wat er achter die deur zit'
'Je gelooft dat verhaal in je MI5 dossier toch niet echt?'
'Je hebt het goed, waarom zou je jezelf hierin storten?'
'Laat het los, je bent toch al te laat'
...
Conversational Gatekeepers
Waarschijnlijk mijn favoriete personages in James Bond films, ze zijn geneigd om te blijven vertellen en af te leiden van wat je echt te doen hebt. Ik kom ze trouwens in groepen heel veel tegen. In de laatste paragraaf van deze blog geef ik je nog een tip mee om deze Gatekeeper het beste te benaderen. Kijk op je volgende meeting ook maar eens of je ze tegenkomt. Ze doen onder andere het volgende:
Ze nemen controle over de onderwerpen waar ze kennis van hebben, en leiden het onderwerp altijd terug naar de plek die ze het beste kennen
Ze vertellen verhalen en anekdotes met een flair die interessant is maar ook compleet naast het punt
Ze springen van het ene onderwerp naar het andere om te vermijden dat de kern van een topic aangeraakt wordt
Gatekeeper of Memories
Deze Gatekeeper kan je terugvinden in goed gemonteerde flashbacks in de James Bond films. Het zijn herinneringen die James ervan weerhouden terug hetzelfde rampscenario te ervaren als datgene wat hem achtervolgt in zijn nachtmerries. Vanaf het moment dat er iets ruikt naar de herhaling van de situatie uit het verleden, geeft James zijn lichaam het even op (en gaat hij aan de Martini).
De lijst in het boek van Judith Hendin gaat nog verder en spreekt van Down - to - earth Gatekeepers, Thinking Gatekeepers, Socially appropriate Gatekeepers, Bodily Gatekeepers en Religious and Spiritual Gatekeepers.
Los van de uitzinnige James Bond metafoor kan je deze Gatekeepers waarschijnlijk allemaal herkennen in je eigen zoektocht naar je eigen kern. Ze passeren allemaal de revue op de een of andere manier.
Archetypes maken de Gatekeepers hanteerbaar
Gatekeepers worden afgebeeld als slechteriken in de James Bond films, maar in jouw echte leven, op jouw innerlijke reis, zijn ze vooral bezig met je te beschermen. Ze leerden iets waardoor ze je nu 'heel en onbeschadigd' willen houden. Ze houden je veilig door je te beschermen tegen de 'onbekende' gebieden, pijn en oncontroleerbare situaties op je innerlijke reis.
Hoe zou het dan voor jou zijn om die innerlijke stemmen niet tegemoet te treden met een wapen of met afkeer, maar met dankbaarheid? Het maakt een groot verschil want de Gatekeeper wil je iets vertellen, luister ernaar, (h)erken hem in de rol die hij opneemt in je leven en neem dan een beslissing die voor jou past. Bewust.
Om de Gatekeepers hanteerbaar te maken, stel ik voor om de Archetypes erbij te nemen. Welke archetypes duiken op als jij dieper werk wil doen bij jezelf? Wie probeert je te beschermen door zich dwars over je pad op te stellen, je iets in te fluisteren of je af te leiden met iets anders? Wat probeert de Gatekeeper je écht te vertellen? En wat heeft hij of zij nodig om je de doorgang te verlenen? Wat zijn zijn sterktes en valkuilen en met wie spant hij samen? En kan je hem erkennen voor wat hij doet?
Een tip om om te gaan met Conversational Gatekeepers
Zoals hierboven vermeld is dit dus een groep van Gatekeepers die ik regelmatig tegenkom in het werken met Teams, en af en toe duiken ze ook op bij mijn coachees. Ik merk dat ik zelf enorm alert moet zijn op deze, of ze nemen me mee op hun verhalende reis.
Meestal zijn de Conversational Gatekeepers ook gewoon heel erg goeie verhalenvertellers en als dusdanig ook meeslepend en interessant. En tegelijk dikwijls geheel niet to the point.
Ik heb mezelf geleerd om goed aanwezig te zijn in mijn lichaam, zodat ik alert ben wanneer ik mezelf voel afdrijven in een verhaal. Als ik het signaal kan oppikken vraag ik aan de spreker:
'En waarom vertel je me dit?'. Niet vanuit een oordeel, maar echt vanuit nieuwsgierigheid.
Ik merk dat het een echte Gatekeeper midden in zijn afleidingsmanoeuvre kan stoppen. Want de spreker in kwestie weet het dikwijls zelf niet zeker. Er wil iets onzichtbaar blijven dat de spreker zelf niet scherp heeft. Iets dat de Gatekeeper wil beschermen. Door de vraag te stellen kan er iets anders zichtbaar worden.
Ik leer mezelf ook nog steeds (en dat is een pak moeilijker) om mezelf te vragen 'En waarom vertel je me dit?', wanneer mijn hoofd verhalen aan het maken is.
Nieuwsgierig om jouw Gatekeepers te leren kennen? Aarzel dan niet om me te contacteren, en dan gaan we ermee in gesprek... Zonder Martini wel te verstaan...
Comments