Heb je je ooit afgevraagd waarom bepaalde patronen in jouw leven zich koppig blijven herhalen? Het traditionele pad om patronen te doorbreken in ons leven is om in onze hersenen te kijken, terwijl het antwoord mogelijk op de plek ligt waar we dikwijls vergeten te kijken, namelijk ons lichaam. Het is belangrijk om te vermelden dat we in deze tekst het begrip ‘lichaam’ vervangen door ‘het myofasciale lichaam’, waarmee we willen verwijzen naar het complexe systeem van bindweefsel dat door ons lichaam loopt. Het houdt door zijn vorm en functies in alle stilte opgebouwde spanningen uit onze kindertijd kan vast.
Deze spanningen, zowel fysiek als emotioneel, kunnen een diepgaande invloed hebben op je volwassen leven. Je draagt ze, zonder het te weten, mogelijk een heel leven in je lichaam mee. Ze geven je gedrag, je overtuigingen en je gezondheid vorm.
In deze tekst willen we dit myofasciale lichaam kort introduceren. We onderzoeken hoe het deze spanningen juist vasthoudt en hoe adem- en lichaamswerk kunnen helpen om ze los te laten, zodat je stap voor stap meer kunt vertrouwen op de wijsheid van je lichaam in plaats van op de beperkingen van je geest.
Het myofasciale lichaam: Een stille opslagplaats van spanningen
Het myofasciale lichaam is een netwerk van bindweefsel dat spieren, botten, organen en cellen (alles dus) omhult. Een aantal van zijn belangrijkste functies zijn: het vormgeven van het lichaam, het doorgeven van informatie aan de hersenen (je kan het beschouwen als een soort van zintuig) en het vervoeren van voedings- en afvalstoffen. Deze video van de onnavolgbare Gil Hedley, heeft alvast alle basisinformatie over fascia die je moet weten.
Fascia is een dynamisch weefsel dat dus reageert op fysieke en emotionele trauma's, verwondingen en chronische stress door zich op te spannen, samen te trekken en na verloop van tijd zelfs te verharden. Het is dus niet alleen een fysiek omhulsel; het kan ook op die manier herinneringen en ervaringen vasthouden, voornamelijk uit je vroege kindertijd in de vorm van spanning.
De reden dat je kindertijd zo’n diepe indruk op de fascia kan nalaten is omdat het de meest cruciale periode is voor het vormingsproces van je lichaam en als gevolg dus ook zeer beïnvloedbaar is. Elke stressvolle of traumatische gebeurtenis, of het nu een val, een ongeluk, een operatie, emotionele verwaarlozing of een onopgelost conflict is, kan een blijvende stempel drukken. De spanningen die gepaard gaan met deze situaties kunnen zich vastzetten in je lichaam en fysieke en emotionele patronen creëren die blijven bestaan als je volwassen wordt.
Kijk maar even rond als je op straat wandelt, als je goed oplet kan je zien dat al onze lichamen een heel verhaal vertellen. Angstige of vragende ogen, opgetrokken schouders, het hoofd of de kaak ver vooruit, zenuwachtige handen en voeten, weinig energie in het onderlichaam, monden die nooit stil lijken te staan, vlakke ademhaling, ingehouden buiken, opgeblazen torso’s, ... . Het lichaam lijkt nooit te liegen.
Deze vastgeroeste houdingen noemen we emotionele houd-patronen. We nemen een bepaalde houding aan om emoties onder controle te houden. Deze houdingen tonen ons niet alleen waar we mogelijk vastzitten en onvrij zijn, maar ze brengen ook ongewenste symptomen met zich mee zoals chronische pijn, houdingsproblemen, angst, depressie of repetitief gedrag. Dit belemmert ons in ons vermogen om ons leven vorm te geven zoals we het zelf zouden willen.
Impulsen en energie blijvend onderdrukken
De spanningen uit onze kindertijd kunnen leiden tot patronen die ons volwassen leven op verschillende manieren beïnvloeden.
Als je als kind bijvoorbeeld nooit uiting mocht geven aan je expressie door luid te zijn, hard te lachen, snel rond te rennen, je verdriet of kwaadheid te uiten... geeft dit spanning in je lichaam. Deze spanning wordt vasthouden rond je kaken (expressie), je buik (emotie toelaten) en je bekken en benen (rondrennen). Je leerde elke keer dat deze impuls opkwam, om die energie te onderdrukken en het myofasciale lichaam op te spannen, de energie in te slikken en tegen te houden. Je leerde om je op het vlak van expressie klein te houden.
Dat kost niet alleen veel energie, je verliest hiermee ook keuzevrijheid wanneer je ouder wordt. Je lichaam begint net als Pavlov’s hond automatisch te reageren op bepaalde prikkels en impulsen door op te spannen en de expressie te onderdrukken. Deze onderdrukkende spanningen in je lichaam tonen zich automatisch als vastgelopen patronen in je leven, omdat je lichaam je rationele brein altijd een stapje voor is.
In dit voorbeeld houden we - terwijl we misschien wel anders zouden willen - onze stem klein of zacht, vinden we het moeilijk om op te vallen door écht en volledig te lachen en beperken we zelf onze mogelijkheid om ruimte in te nemen.
Algemeen genomen zijn deze, vaak onbewuste, patronen moeilijk los te laten omdat ze dus diep geworteld zijn in het myofasciale lichaam. Traditionele therapie en zelfhulpbenaderingen die zich alleen op de geest richten, zijn op zich dikwijls onvoldoende om de onderliggende oorzaken van deze patronen aan te pakken. In plaats daarvan is het essentieel om de rol van het lichaam in het vasthouden van deze spanningen te erkennen en ook methodieken mee te nemen in je ontwikkelingspad die direct met het myofasciale systeem werken.
Een vrij leven creëren door adem- en lichaamswerk
Adem- en lichaamswerk zijn methodieken die erop gericht zijn om myofasciale spanningen die in je lichaam zijn opgeslagen los te laten door adem, beweging, aanraking, meditatie en expressie.
Door bewust de adem te richten op specifieke delen van het lichaam, kunnen we diepgewortelde herinneringen, gevoelens en spanningen loslaten zonder in het verhaal te gaan. We ervaren elke keer weer dat wanneer fysieke spanningen verdwijnen, de emotionele blokkades vaak mee verdwijnen. Het proces van de ademcirkels bevordert een diep gevoel van zelfacceptatie en emotionele vrijheid.
Je lichaam is een levend verslag
Je lichaam is dus niet alleen een passief structureel kader voor je geest; het is een levend verslag van je levenservaringen, vooral die uit je kindertijd. De spanningen die het dan leert vasthouden, kunnen net die koppige patronen zijn die je als volwassene tegenhouden om vrij, levendig en trouw aan jezelf te zijn.
Heb je zin om te kijken waar jij beweging kan brengen? Loop je ook vast tegen herhalende patronen en blijf je eromheen babbelen? Kijk dan zeker op onze kalender of contacteer ons voor meer info.